VPN, to rodzaj połączenia, który pozwala między innymi ukryć swój adres IP. Ruch sieciowy jest także szyfrowany, dzięki czemu klienci VPN-ów mogą cieszyć się zwiększoną prywatnością i bezpieczeństwem w internecie. Rządy niektórych krajów mają jednak pewne zastrzeżenia do narzędzi tego typu. Jak wyglądają regulacje w Polsce i innych państwach?
Do czego służy VPN?
Usługi VPN pozwalają przede wszystkim ukryć adres IP, a wielu dostawców zapewnia także szyfrowanie przesyłanych danych z wykorzystaniem zaawansowanych protokołów. Potrzeba zachowania anonimowości w sieci może kojarzyć się z wykonywaniem nielegalnych czynności, jednak większość zastosowań VPN skupia się na ochronie użytkownika przy działaniach zgodnych z prawem. Takie rozwiązania są na przykład często stosowane w firmach i organizacjach w celu zabezpieczenia wrażliwych danych biznesowych. Kolejnym popularnym scenariuszem użycia jest ominięcie blokad geograficznych, które mogą być implementowane przez serwisy streamingowe.
Wirtualna sieć prywatna to także sposób, by ograniczyć ilość danych zbieranych przez reklamodawców, którzy wykorzystują je do przygotowania targetowanych kampanii. Jest to również niezwykle przydatne narzędzie podczas przesyłania wrażliwych danych za pośrednictwem publicznych sieci Wi-Fi.
Kolejną grupą użytkowników, którzy często wykorzystują VPN, są mieszkańcy krajów z autorytarnymi rządami. W tym przypadku jest to przede wszystkim sposób na uzyskanie dostępu do serwisów objętych blokadami – przykładem może być Facebook w Chinach. Państwa, które ograniczają dostęp do internetu, często jednak decydują się na delegalizację usług takich jak VPN.
Legalność VPN w Polsce i Unii Europejskiej
W przypadku Polski sprawa jest dość prosta – korzystanie z VPN jest w pełni legalne. Należy przy tym mieć na uwadze, że nie jest to rozwiązanie, które gwarantuje stuprocentową anonimowość, nawet pomimo znacznie zwiększonego poziomu bezpieczeństwa w stosunku do zwykłego połączenia. VPN nie sprawia także, że przestępcy działający w sieci mogą czuć się bezkarni. Wykonywanie nielegalnych czynności za pośrednictwem VPN jest tak samo nielegalne jak przy standardowym dostępie do sieci.
Podobne przepisy obowiązują w innych krajach Unii Europejskiej. Warto pamiętać jednak o tym, że użytkowników VPN dotyczą także regulacje państwa, w którym znajduje się dany serwer.
Jak wygląda korzystanie z VPN w krajach autorytarnych?
Rządy różnych państw blokują dostęp do pewnych stron internetowych, które uznają za niezgodne z obowiązującym prawem lub stwarzające zagrożenie dla porządku publicznego. VPN pozwala ominąć takie ograniczenia, jednak niektóre kraje autorytarne idą o krok dalej, zabraniając korzystania również z wirtualnych sieci prywatnych. Oto lista państw, które całkowicie blokują dostęp do VPN:
- Białoruś (wraz z każdą inną technologią, która pozwala na anonimizację ruchu w sieci),
- Irak,
- Korea Północna,
- Turkmenistan.
Sytuacja VPN często jest dość niejasna
To jednak nie koniec listy. Istnieją także państwa, które de facto nie zakazują korzystania z usług VPN, jednak ich użytkownicy muszą liczyć się ze sporymi ograniczeniami:
- Iran – tylko rządowi dostawcy VPN,
- Chiny – sytuacja wirtualnych sieci prywatnych w Państwie Środka jest dość skomplikowana. Teoretycznie korzystanie z VPN-ów jest karane, jednak zasada ta jest bardzo rzadko egzekwowana. Większość stron dostawców VPN jest zablokowana, ale firmy mogą korzystać z usług dopuszczonych przez rząd. W 2021 rząd Chińskiej Republiki Ludowej zaczął wprowadzać ściślejsze regulacje dotyczące sieci VPN, wobec czego w niedalekiej przyszłości mogą stać się całkowicie niedostępne dla mieszkańców tego kraju.
- Oman – tylko rządowi dostawcy,
- Rosja – rząd Rosji zablokował w 2017 dostęp do stron dostawców VPN, jednak nie blokuje samego ruchu przez VPN. Dodatkowo w 2019 roku wystosowano żądanie udostępnienia danych z serwerów na terenie kraju, przez co wiele firm oferujących VPN zamknęło swoje rosyjskie serwery.
- Turcja – turecki rząd od kilku lat aktywnie blokuje usługi VPN, choć w tym momencie nie ma regulacji przeciwko korzystaniu z takich narzędzi;
- Zjednoczone Emiraty Arabskie – VPN dostępny tylko dla firm; prywatni użytkownicy są karani więzieniem lub karą do miliona dolarów.
