Technologia gamingowa nieustannie się rozwija, a najlepszym tego przykładem jest FreeSync stworzony na podstawie G-Sync. Dziś gracze nie wyobrażają sobie sprzętu nieobsługującego tej użytecznej funkcji, która niweluje efekt rwania obrazu. W tym miejscu pojawia się kwestia będąca nieodzowną częścią rozwoju. Czym różnią się funkcje FreeSync, FreeSync Premium i FreeSync Premium Pro? Jakie są ich właściwości i co najlepiej wybrać? O tym poniżej.
Minione czasy i stara techonologia
Wszystko zaczęło się od funkcji Vsync (ang. Vertical Synchronization). To właśnie ta technologia była odpowiedzią na potrzeby graczy i niwelowała efekt rwania obrazu, czyli popularnego tearingu. Jej zadanie było stosunkowo proste – ograniczyć kartę graficzną i dostosować ją do częstotliwości odświeżania monitora wyrażanej w Hz. Dzięki temu monitory działające przykładowo w częstotliwości 60 Hz współpracowały z kartą graficzną, która umożliwiała wyświetlanie 60 kratek na sekundę (FPS), nawet jeśli jej możliwości były znacznie większe.
Niestety Vsync powodował również opóźnienie obrazu. Chociaż nie było one duże (rzędu kilkunastu milisekund), to jednak gracze wyraźnie odczuwali tę bolączkę. W związku z tym często rezygnowali z technologii Vsync i woleli zmagać się z rozrywanym obrazem. Na domiar złego potrafiła ona zaniżać ilość wyświetlanych klatek na sekundę nawet o połowę, a każdy gracz wie, że gra przy 30 FPS mija się z celem.
Rozwój FreeSync
Vsync okazał się złym rozwiązaniem istotnego problemu, ale nakreślił właściwą drogę. Pomysł postanowiła kontynuować NVIDIA i w tym celu wydała monitory ze wsparciem G-Sync dla ich rodzimych kart.
Widząc sukces NVIDII również AMD postanowił wkroczyć na rynek z nową technologią. Ich pomysł okazał się zdecydowanie lepszy dzięki swojej uniwersalności. Firma stworzyła FreeSync, który jest otwartym standardem. Oznacza to tylko tyle, że nie wymaga żadnych specjalnych działań i doskonale współpracuje z niemal każdą kartą graficzną – niezależnie od jej producenta. W odniesieniu do FreeSync używana jest również nazwa Adaptive Sync.
Technologia FreeSync również synchronizuje monitor z kartą graficzną. Jednak istotną różnicą jest tu odwrotny sposób działania. FreeSync w przeciwieństwie do Vsync sprawia, że to monitor dostosowuje się do karty graficznej, a nie na odwrót. Jeśli gracz korzysta z monitora obsługującego 244 Hz i kartą graficzną generującą 60 FPS, to monitor zmniejszy swoją częstotliwość do 60 Hz. Dzięki temu rozwiązaniu całkowicie wyeliminowany został problem rozrywania obrazu, a jednocześnie zniknęła kwestia opóźnień.
Rozwój FreeSync i trzy możliwości wyboru
FreeSync dzieli się na trzy rodzdaje synchronizacji obrazu. Chociaż w pierwszej chwili gracze mogą poczuć się zdezorientowani i zagubieni przez występujące parametry techniczne i ciągły rozwój rynku, to kwestia jest dość prosta. Poniżej znajdują się opiy dostępnych kategorii FreeSync
FreeSync
Czyli najbardziej podstawowa wersja, która dostępna jest na rynku od 2015 roku. Tak jak było wspomniane wyżej – gwarantuje ona całkowite zniwelowanie efektu rozrywania obrazu, daje doskonałą dynamikę i płynność gry, a przy tym nie generuje problemu opóźnienia.
Niestety FreeSync ma również drobną wadę. Mianowicie nie ma gwarancji, że dany monitor wspiera technologię LFC (ang. Low Framerate Compensation), czyli kilkukrutone pokazanie tych samych klatek w sytuacji, gdy liczba FPS spadnie poniżej minimum. LFC w ten sposób pozwala uniknąć “efektu czkawki”. Najprościej ujmując: technologia LFC podwaja liczbę klatek na sekundę, jeśli spadnie ona poniżej założonego minimum, dzięki czemu wyświetlany obraz nie straci swojej płynności.
Osoby decydujące się na monitor z podstawową technologią FreeSync muszą samodzielnie zebrać stosowne informacje i przeanalizować całość, aby określić czy wybrany monitor będzie wspierał tę technologię.
FreeSync Premium
Problematyczna kwestia LFC została skutecznie rozwiązana dzięki FreeSync Premium, które ujrzało światło dzienne w 2020 roku. Dzięki temu technologia LFC dostępna jest z poziomu monitora, przez co użytkownicy nie muszą szukać w szczegółowych danych technicznych informacji o wsparciu dla niej. Wystarczy, że w opisie monitora znajduje się fraza “FreeSync Premium”.
Warto mieć na uwadze, że aby FreeSync Premium miało zastosowanie, to monitor musi posiadać minimalną częstotliwość odświeżania na poziomie 120 Hz oraz rozdzielczość Full HD.
FreeSync Premium Pro
Jest to najwyższy dostępny standard oferowany przez technologię FreeSync. Monitory zaopatrzone we FreeSync Premium Pro mają wszystkie zalety poprzednich wersji, a także znaczaco poprawiają obraz poprzez szeroką gamę dostępnych barw i wysoki zakres kontrastu.
Monitory oferujące FreeSync Premium Pro mają również większe wymagania niż podstawowy FreeSync i FreeSync Premium. Muszą one spełnić kryteria związane z szerszym zakresem dynamiki (HDR), a najważniejszym z nich jest uzyskiwanie minium 400 nitów jasności. Tylko w ten sposób monitor będzie w stanie wyświetlić doskonały obraz HDR.
Czy warto inwestować w monitor z technologią FreeSync?
Do roku 2015 rozrywanie obrazu i opóźnienia wynikające z niedoskonałego Vsync sprawiały problemy wielu graczom na całym świecie. AMD opracowując technologię FreeSync, rozwiązało je wszystkie.
Nawet podstawowa wersja FreeSync gwarantuje eliminację opóźnienia i rozrywania obrazu. Dzięki temu obraz jest idealny, a gry działają niebywale płynnie. Poprawa płynności obrazu pozytywnie wpływa również na zdrowie – koniec ze zmęczonymi oczami czy bólem głowy wynikającym z migającego ekranu.
Często pojawia się również kwestia kosztów związanych z zakupem monitora obsługującego technologię FreeSync. Dobra wiadomość jest taka, że zakres cen jest bardzo duży. Chociaż monitory z FreeSync Premium Pro kosztują zazwyczaj od 2000 zl w górę, to podstawową wersję FreeSync można kupić już za 800 zł.
Najwyższa jakość technologii spełni oczekiwania najbardziej wymagających użytkowników, ale gracze z monitorem z obsługą FreeSync również będą zachwyceni. Tym bardziej że nie ma dużych różnic w cenie pomiędzy monitorami z technologią FreeSync oraz bez niej.
Biorąc to wszystko pod uwagę, z całą pewnością można stwierdzić, że warto zainwestować w technologię FreeSync. Nie tylko dla drastycznej poprawy wrażeń płynących z gry, ale również dla własnego zdrowia i komfortu. W szerokiej ofercie monitorów z obsługą FreeSync każdy znajdzie coś dla siebie – niezależnie od preferencji technicznych i zasobów finansowych.
